Parne Gadje - O Manus *****  

Parne Gadje is de band rondom de Nederlandse bandoneonspeler en zanger Marc Constandse. Hij heeft ervaring met veel verschillende muziekstijlen; speelde van punk tot klassiek en toerde door Europa met een theatervoorstelling. Toen Constandse de Rroma muziek ontdekte, verloor hij zijn hart. Hij werd gegrepen door de diversiteit van tonaliteit en ritmiek en door de diepgang van de liederen. Hier wilde hij mee verder. Hij leerde de taal, verzamelde mensen om zich heen, ze gingen samen improviseren en zo werd Parne Gadje gevormd. Opvallend is de originele instrumentatie. Het is niet gebruikelijk om een bandoneon te gebruiken in muziek van de Rroma. Toch klinkt het ontzettend goed. Het is een melancholisch instrument, en dat past natuurlijk precies bij deze liederen. Verder klinken naast gitaren, een dobro en verschillende blaasinstrumenten ook zelf uitgevonden instrumenten: de velofoon en de fietsbandbas (een bas zonder hals en met fietsbandsnaren). Zoals de bandleden oude en nieuwe instrumenten gebruiken, zo spelen ze ook oude en nieuwe muziek. Ze improviseren op zigeunertoonladders en Griekse toonladders. Traditionele melodieen uit ondermeer Roemenie, Griekenland en ex-Joegoslavie worden afgewisseld met nieuwere muziek. Overheersend op de plaat is wat tegenwoordig de Balkan-groove wordt genoemd. De muziek vertelt verhalen en sprookjes, over strijd, lijden, liefde en levenlust. Hartverscheurende melodische lijnen worden gevolgd door opzwepende ritmes. To Praktorio is een lied in de Griekse Rembetiko stijl. Gloomy Sunday is een indrukwekkend Hongaars lied. Het is geschreven in 1933, en in de (Engelstalige) uitvoering van Parne Gadje doet het denken aan een vervreemdend Tom Waits-liedje. Parne Gadje betekent Witte Niet-Zigeuners. Door deze naam te gebruiken toont de band respect voor zigeuners en hun muziek. De leden hebben niet de pretentie om die muziek na te bootsen. Maar met de zeventien prachtige nummers op dit album komen ze niet alleen in de buurt. Deze muziek leeft!

14 mei 2004